Nghề nuôi ong lấy mật hiện đang phát triển rộng rãi ở nhiều địa phương. Nuôi ong mật không tốn nhiều diện tích, chăm sóc đơn giản lại không mất nhiều chi phí đầu tư nên mang lại hiệu quả kinh tế cao, giúp nhiều gia đình thoát nghèo, vươn lên làm giàu, góp phần phát triển kinh tế địa phương.
Tuy nhiên, việc nuôi ong ở một số địa phương phía Bắc đang gặp phải khó khăn vào mùa đông. Thời điểm tháng một, tháng hai (dương lịch) ở đây thường rất lạnh dễ khiến ong chết hàng loạt. Muốn đàn ong vượt qua mùa đông an toàn thì cần chuẩn bị các biện pháp chống rét cho ong từ tháng 11. Bài viết hôm nay, Vườn Mật Ong tổng hợp sẽ hướng dẫn bạn một số cách chống rét cho ong mật hiệu quả.
Đảm bảo thức ăn đầy đủ cho đàn ong mật
Để đảm bảo đàn ong mật sống tốt qua mùa đông, bạn cần đảm bảo nguồn thức ăn cho chúng. Tốt nhất nên hạn chế khai thác ong mật vào vụ thu đông. Trừ trường hợp có nguồn mật thật mạnh như có hoa dẻ, hoa chè, hoa ngũ gia bì chân chim thì hãy khai thác mật ong vào vụ thu đông. Còn lại, đối với các tổ ong khô mật thì phải để cho ong ăn đến khi cầu mật vít nắp. Mật nhiều, ong chúa sẽ đẻ mạnh giúp đàn ong duy trì được qua mùa rét.
Vào những thời kỳ giá rét kéo dài như mưa phùn, gió bấc, rét đậm, ong không đi làm. Nếu trong tổ không có mật dự trữ, đã bị khai thác hết, ong sẽ đói. Trường hợp ong vừa bị rét lại vừa bị đói, tuổi thọ sẽ giảm. Điều này có thể dẫn đến tình trạng ong chết hàng loạt.
Những ngày giá rét, nếu buổi sớm bạn thấy ong thợ chết bị tha vứt đầy cửa tổ thì có thể đàn ong đang bị rét và bị đói. Lúc này, bạn áp dụng mẹo hay để bảo vệ đàn ong là ủ ấm và cho chúng ăn siro đường ngay để chống rét cho ong mật
Chúa tốt và đàn ong đông quân là biện pháp chống rét cho ong mật hiệu quả
Chúa tốt là ong chúa non tơ, trẻ khỏe. Nếu tổ có ong chúa già, giai đoạn tháng 11, đầu tháng 12, thời điểm ngoài đồng có nhiều phấn, mật của hoa cải, hoa cà, khoai lang, cùng nhiều loại cây nở hoa vụ thu đông khác, bạn nên lợi dụng điều này thay ong chúa luôn. Ong chúa trẻ, khỏe, đẻ tốt sẽ giúp đàn ong tồn tại tốt qua mùa đông
Nếu đàn có ong chúa già, đẻ kém, chưa thể thay được thì bạn nên thải chúa đó đi. Ta có thể nhập số cầu, số quân còn lại của đàn vào đàn ong có chúa trẻ.
Giữ cho đàn ong đông quân là một trong các biện pháp chống rét cho ong mật hiệu quả đồng thời cũng tăng sản lượng mật ong. Những đàn đông quân, nhiều cầu là những đàn ong mạnh. Nếu vào tháng 11, bạn thấy đàn ong còn thưa quân thì bạn phải thúc cho chúa đẻ bằng cách cho ăn thêm đường. Qua đông, đàn ong mật càng mạnh, càng đỡ tốn phí mật.
Đầu tháng 12, trước khi vào đông, nếu bạn thấy đàn ong có ong chúa đẻ khỏe, đồng thời ong thợ dày đặc thì bạn có thể yên tâm. Chính các ong thợ trẻ và các ong thợ sắp ra đời trên cầu là lực lượng chống rét và nuôi đàn tốt trong suốt mùa đông. Như vậy sẽ giúp đàn ong sống tới đầu xuân, thời điểm này, bạn có thể tiếp tục phục hồi và phát triển đàn ong.
Chống rét cho ong mật bằng cách ủ, che cho đàn ong ấm áp
Để phòng chống rét cho ong mật, bà con cần chuyển ong sang thùng dày và thật kín. Các chỗ gỗ nứt, có kẽ hở của thùng, bạn dùng đất sét hoặc băng dính bịt kín. Đàn ong cần được ủ bên trong và che bọc ở phía ngoài.
- Cách ủ trong: Sau khi đã đặt thước ong đầy đủ, bạn dùng các mảnh vải cũ phủ chùm lên mặt các cầu ong, rồi che ngoài tấm ván ngăn đến sát đáy tổ ong. Các khoảng trống trong thùng ong thì bạn dùng rơm khô hoặc giấy báo cũ để lấp đầy. Vào những ngày có nắng ấm, bạn nên gỡ chúng ra rồi đem phơi cho khô để chống mốc, phòng các vi khuẩn phát triển.
- Che bọc ngoài: Để cho bọc bên ngoài thùng gỗ, bạn dùng tổ rơm rạ hoặc cỏ tranh khô để kết lại thành các tấm tranh rồi phủ kín thùng ong ở bốn phía của thùng. Cần đóng cửa thông gió phía sau tổ. Cửa tổ ong ra vào phải đảm bảo thông thoáng. Tiến hành xoay tổ sao cửa tổ ong tránh hướng gió đông bắc. Nếu đặt tổ ong ngoài trời thì bạn nên bọc thêm lớp vải chống nước như nhựa polyetylen. Vào những ngày nắng ấm thì mở vải ra cho đỡ hấp hơi.
Bạn có thể dùng các thùng gỗ để ủ ong (Nguồn: Internet)
Biện pháp phòng chống dịch bệnh vào mùa rét cho ong mật
Trong công tác chống rét cho ong mật, bạn cần chú trọng phòng chống dịch bệnh cho đàn ong bằng các biện pháp sau:
- Vào mùa rét, bạn hạn chế mở cửa thùng để kiểm tra đàn ong.
- Làm vệ sinh đáy tổ sạch sẽ. Khi vệ sinh, chỉ nên mở tấm che trước cửa tổ rồi dùng chổi lau lùa và quét cho sạch bụi, rác và xác ong chết.
- Nếu thấy ong có một số triệu chứng mắc bệnh như xác ấu trùng, nhộng chết bị lôi vứt ra ngoài cửa tổ, ong trưởng thành non chết yểu,… thì nhanh chóng cho ong ăn siro đường có pha thuốc kháng sinh. Tùy mức độ của bệnh mà sử dụng lượng thuốc phù hợp.
Thực hiện đầy đủ cách biện pháp chống rét cho ong mật, phòng chống bệnh cho ong như trên, sẽ giúp đàn ong vượt qua được mùa đông giá rét và chuẩn bị tốt cho mùa khai thác mật vào năm sau.
